Пак Калам
Къадим Икьрар
Рут
Эстер
Юнус пайгъамбар
Библиядин таржумайрин институт
Москва
2010
Рут, Эстер, Юнус пайгъамбар
лезги чӀалал
Таржумачи: Арбен Къардаш
Редактор: Седакъет Керимова
Чна Квевай ктабдикай Куь фикирарни веревирдер
агъадихъ галай адресдиз ракъурун тӀалабзава:
ibt_inform@ibt.org.ru
ISBN 978-5-93943-158-3
© Институт перевода Библии, Москва, 2010
СИФТЕ ГАФ
Играми кӀелзавайди,
Куь вилик Къадим Икьрардик акатзавай Рутан, Эстеран ва Юнус пайгъамбардин ктабар ква. Къадим Икьрар, месигьдарриз адет хьанвайвал, чувуд халкьдин пак каламдиз лугьузвайди я. Къадим Икьрар гьар жуьре авторри кхьенвай 39 ктабдикай ибарат хьанва. ЧӀехи пай чувуд чӀалал кхьенва. Бязи паяр 3000 йис идалай вилик кхьенвайбур я. Къадим Икьрардик тарих, къанун, шиират, арифдаррин насигьатар ва къвезвай девирдикай веревирдер авай ктабар акатзава. Ихьтин жуьреба-жуьревилиз килиг тавуна, и ктабриз уртах са тема ава: чувуд халкьдихъ галаз авай рафтарвиле Аллагьди ийизвай гьерекатар. Адан мурад вири халкьариз нуьсрет гун ва инсанри имандалди ва табийвилелди жаваб гун я. Къадим Икьрарди ЦӀийи Икьрардихъ галаз санал Ктабрин ктаб тир Библия тешкилзава. Ам дуьньяда асиррай асирралди виридалайни гзаф кӀелай ва кӀелзамай ктаб яз ама.
Библиядин таржумайрин институтди чеб ЦӀийи Икьрардик акатзавай ктабар тир Маркалай ва Лукадилай атай Шад Хабарар, МатӀаялай атай Шад Хабардай чӀук ва Илчийрин Крар чапдай акъуднава. Идалайни гъейри, Библиядиз талукь гьикаяяр авай ва гьар са гьикая кьилдин дигай гзаф рангарин шикилдалди чӀагурнавай «Библиядин шикилар» ктабни акъуднава. И ктаб гьам аялриз, гьамни чӀехибуруз Библиядин вакъиайрихъ галаз таниш жедай хъсан такьат я.
И изданиеда гьатнавай пуд ктаб акьван чӀехибур туш. Абур Библиядин ктабрин арадай вилив техвей хьтин къекъуьнар авай сюжетрин хцивилелди хкатна аквазва. Абур Библиядин таржумайрин институтди Къадим Икьрардай лезги чӀалаз элкъуьрнавай сифтегьан ктабар я. Абуру чи эрадал агакьдалди XI-асирдилай V-асирдалди чувудрин тарихдин жуьреба-жуьре пуд девир къалурзава. «Рут» ва «Эстер» ктабар Библиядин ктабрин арадай а кардалди хкатна аквазва хьи, абура къалурнавай вакъиайра кьилин роль къугъвазвайди дишегьли я. Таржума редактордин кӀвалахдин жигьетдай мукьуфдивди гъилелай-тупӀалай авунва, чувудрин оригиналдихъ галаз гекъигнава.
Библиядин таржумайрин институтди Рутан, Эстеран ва Юнус пайгъамбардин ктабар лезги чӀалаз таржума авунин карда иштиракай таржумачидиз, редакторриз ва гьакӀни и ктаб чапдай акъудуник къуьн кутур ксариз сагърай лугьузва. Лезги кӀелзавайдавай вичин дидед чӀалал Библиядин и ктабар кӀелиз хьунал чун шад я. Чна умудзава хьи, адаз и ктабрай неинки ажаиб вакъиаяр ва гуьзел шиирар, гьакӀни Аллагьдинни инсанрин рафтарвиликай дерин гьакъикъат жагъида.
Чна Квевай ктабдикай Куь фикирарни веревирдер агъадихъ галай адресдиз ракъурун тӀалабзава: Институт Перевода Библии, 101000 Москва, Главпочтамт. а/я 360.
Библиядин таржумайрин институт
Рут
Гьахьун
«Рут» ктаб чувуд халкьдин яргъал дегьзамандикай я. Ана къалурнавай вакъиайра иштиракзавай ксарин арада гьалтзавайбур, адет яз, тарихдин кьисайра гьалтдай ксар – пачагьар, сердерар, пайгъамбарар туш. Ана кьилдин къуватлу гьукумат авачир девирда ва гьар са инсанди чан аламукьун патал чӀехи жафа чӀугун лазим къвезвай заманда чпин зегьметдалди яшамиш жезвай адетдин инсанри иштиракзава. Чи эрадал къведалди кьвед лагьай агъзур йисан эхирда чувудрин уьмуьр гьа ихьтинди тир. Кашак, къунши халкьарин чапхунвилерик акатуникай чеб хуьдай са мумкинвални абуруз авачир.
Чувуддик гъуьлуьк хьайи, амма вич чувудрикай тушир Рут тӀвар алай жегьил дишегьлиди, гьа вахтарин къайдайриз аксивал авун яз, гъуьл кьейидалай кьулухъ вичин къаридихъ галаз амукьун кьетӀзава. Им, гьи патахъай килигайтӀани, адетдинди тушир кам тир. Сад лагьайди, а чӀавуз хендедаяр чпин къарийрихъ галаз амукьдай адет авачир. Кьвед лагьайди, Рутан къари яшамиш хьайи чилел гзаф къати каш авай. Пуд лагьайди, Рут, миллетдал гьалтайла, маабви тир. Маабвияр, лагьайтӀа, чувудрин душманар язвай. Ихьтин викӀегь камунилай гуьгъуьниз Рутан кьисмет вилив техвей жуьреда дегиш жезва. Эхирни адакай чи эрадал къведалди XI-асирда чувудрин вири тайифаяр вичин гьукумдик сад авур ва вичин къуватлу пачагьлугъ арадал гъайи чувуд пачагьдин чӀехи баде хьана.