Xudo azalda osmon bilan yerni yaratdi — bu oyat yaratilish hikoyasining kirish qismidir. Ushbu bobning 3-31–oyatlarida bayon etilgan Xudoning olti kun davomidagi yaratish faoliyati bu oyatda qisqacha oʻz ifodasini topgan. Ibroniychadagi osmon bilan yer jumlasi butun dunyoni va undagi barcha borliqni bildiradi.
Yer shaklsiz va boʻm–boʻsh boʻlib…Xudoning Ruhi suvlar uzra yurardi — Xudo shu bobning 3–oyatida gapirishni boshlaganda, dunyoning ahvoli qandayligi mana shu oyatda tasvirlangan. Mazkur bobning 3-31–oyatlarida Xudo borliqni tartibga solganligi va dunyoga hayot berganligi haqida soʻz yuritiladi.
Kech kirib, tong otdi — qorongʻilik (tun) va yorugʻlik (kunduz) vaqtiga ishora qiluvchi sheʼriy jumla. Qadimda Isroil xalqining urf–odatiga koʻra, yangi kun quyosh botgandan keyin boshlanib, keyingi kuni quyosh botguncha davom etar edi. Bu jumla yana shu bobning 8, 13, 19, 23 va 31–oyatlarida ishlatilgan.
…gumbazni yaratib, gumbazning ostidagi suvlardan gumbaz ustidagi suvlarni ajratdi — qadimda Isroil xalqining tasavvuriga koʻra, osmon ulkan shisha gumbazga oʻxshar edi, bu gumbaz osmondagi suvlarni ushlab turardi. Gumbaz ostidagi suvlar bu oyatda yer sathini qoplab turgan buyuk dengiz suvlarini bildiradi (shu bobning 2–oyatiga qarang).
nishonlanadigan bayramlar — ibroniycha matnda belgilangan vaqtlar. Dehqonchilik mavsumlariga oid bayramlarga ishora. Bu ibroniycha iborani belgilangan fasllar deb tarjima qilsa ham boʻladi.
sudralib yuruvchi jonivorlar — shu ibora bilan tarjima qilingan ibroniycha soʻz yerda sudralib yuradigan va yer ostiga uya qurib yashaydigan mayda jonivorlarni, sudralib yuruvchilarni va hasharotlarni bildiradi.
Endi inson zotini yarataylik, ular Oʻz suratimizday, Oʻzimizga oʻxshagan boʻlsin — Xudo odamni Oʻz suratiday, Oʻziga oʻxshash qilib yaratgan. U yaratgan boshqa narsalarga qaraganda, odam yaqqol ajralib turadi. Inson zotining yaratilishi yaratilish hikoyasining choʻqqisi hisoblanadi.
…yer yuzidagi chorva hamda jamiki yovvoyi hayvonlar… — qadimiy suryoniycha tarjimadan. Ibroniycha matnda …chorva, butun yer yuzi….
John.1.1
Matt.19.4; Mark.10.6

MUQADDAS KITOB

2016, 2018, 2020

Muqaddas Kitob

Lugʻatdagi rasmlar

© OʻBJ, 2006; Horace Knowles © The British Foreign Bible Society 1954, 1967, 1972.

Rasmlar va loyihalar

Muqaddas chodir; Shoh Sulaymon qurdirgan Maʼbad
© OʻBJ, 2006.
Hizqiyol vahiyda koʻrgan Maʼbadning loyihasi
© UBS, 1999.
Shoh Hirod qurdirgan Maʼbad loyihasi (Iso Masih davrida); Shoh Hirod qurdirgan Maʼbad (Iso Masih davrida)
Horace Knowles © The British Foreign Bible Society 1954, 1967, 1972.

Xaritalar

Qadimiy davrdagi Yaqin Sharq; Isroil xalqi Misrdan chiqqandan keyin bosib oʻtgan yoʻl; Kanʼon va uning atrofidagi yerlarning tabiiy xaritasi; Oʻn ikki qabilaning hududi; Quddus (shohlar davrida); Isroil shohligi (Shoul, Dovud va Sulaymon davrida); Isroil va Yahudo shohliklari; Ossuriya shohligi; Falastin va uning atrofidagi yerlar (Iso Masih davrida); Quddus (Iso Masih davrida)
© UBS, 1999.
Bobil shohligi (Yahudo xalqi surgun qilingan davrda); Fors shohligi; Iskandar Zulqarnayn shohligi
© B H Publishing Group, 1998.
Rim imperiyasi
© Lion Hudson PLC, 2004.
Pavlusning Xushxabar yoyish maqsadida qilgan birinchi safari; Pavlusning Xushxabar yoyish maqsadida qilgan ikkinchi safari; Pavlusning Xushxabar yoyish maqsadida qilgan uchinchi safari; Pavlusning Rimga olib ketilishi
© UBS, 1994.
Mazkur nashr Muqaddas Kitobni tarjima qilish instituti tomonidan Oʻzbekiston Bibliya jamiyati bilan hamkorlikda tayyorlangan
ISBN 978-5-93943-213-9
© Muqaddas Kitobni tarjima qilish instituti, 2016
Mundarija
Lugʻat

IBTIDO

(TAVROTNING BIRINCHI KITOBI)

Kirish

Ibtido kitobi Tavrotning birinchi kitobidir. Mazkur kitobda olamning yaratilishi, inson zotining paydo boʻlishi, Isroil xalqining kelib chiqishi toʻgʻrisida soʻz yuritiladi. Butun borliqni, yer yuzidagi jamiki xalqlaru shohliklarni, insoniyat tarixini yagona Xudo boshqarishiga kitobda alohida urgʻu beriladi.
Ibtido kitobining birinchi qismida (1-11–boblar) olam va insoniyatning Ibrohim paygʻambargacha boʻlgan davri hikoya qilinadi. Xudo hamma narsani juda ajoyib qilib yaratgan edi, lekin ilk yaratilgan ikki inson — Odam Ato bilan Momo Havo Xudoga itoat etmadilar. Ularning itoatsizligi tufayli dunyoga gunoh kirib keldi. Insonlar shu qadar gunohga botib ketdilarki, Nuh paygʻambardan va uning oilasidan tashqari, jamiki insoniyatni qirib tashlash uchun Xudo yer yuziga toʻfon yuborishga qaror qildi. Nuh va uning oilasi Xudoga itoat etardi, shuning uchun Xudo Nuhga: “Oʻzingni, oilangni, hayvonlar va qushlarning har bir turini saqlab qolish uchun katta kema yasa”, deb amr etdi. Toʻfondan keyin odamzod yana yer yuzi boʻylab yoyildi. Lekin ularning koʻpchiligi yana Xudoga itoat etmay qoʻydi.
Ibtido kitobining qolgan qismi (12-50–boblar) Ibrohim va uning xonadoni tarixiga oid voqealarni qamrab oladi. Xudo Ibrohim xonadonini, Oʻzimning xalqim qilaman, deb tanlab oladi. Ibrohim va uning xotini Sora befarzand edilar, lekin Xudo ularga farzand vaʼda qilib, oʻsha farzand orqali jamiki xalqlarga baraka berishini aytadi.
Xudoning amri bilan Ibrohim va Sora oʻzlarining ona yurtini tark etib, Kanʼon yurtiga koʻchib boradilar. Xudo bu yurtni ularning nasliga berishni vaʼda qilgan edi. Ibrohim bilan Sora ancha keksayib qolganlarida, Xudo Oʻz vaʼdasini bajarib, ularga oʻgʻil ato etadi, ular oʻgʻlining ismini Isʼhoq qoʻyadilar. Isʼhoq ikki oʻgʻil koʻradi, oʻgʻillariga Yoqub va Esov deb ism qoʻyadi. Yoqub oʻn ikki oʻgʻil koʻradi. Ular Isroilning oʻn ikki qabilasiga asos soladilar.
Kitobning oxirida Yoqubning oʻgʻli Yusuf haqida hikoya qilinadi. Yusufning aka–ukalari uni Ismoiliy savdogarlariga qul qilib sotib yuborishadi. Lekin vaqti kelib, Yusuf Misr hokimi boʻladi. Shu orqali u qahatchilik davrida Misr xalqini va otasi Yoqubning butun xonadonini qutqarib qoladi. Mazkur kitobning mohiyati shundan iboratki, Xudo insoniyat taqdirini boshqaradi, yuz berayotgan hamma hodisalarni nazorat qiladi, hatto insonning yomon niyatiyu qabih ishlarini Oʻzining ezgu rejasini amalga oshirish uchun ishlatadi. Misr yurtida Yusuf aka–ukalariga shunday deydi: “Sizlar menga ravo koʻrgan yomonlikni Xudo yaxshilikka ishlatdi. Son–sanoqsiz odamlarni saqlab qolish uchun U meni shu yerga olib keldi.” (Ibtido 50:20)


Muqaddas Kitob
http://ibt.org.ru/muqaddas-kitob/lotin
Muqaddas Kitob (2020)
Zamonaviy oʻzbek tilidagi tarjima, izohlar va qoʻshimcha maʼlumotlar ilova qilingan. Mazkur nashr Muqaddas Kitobni tarjima qilish instituti tomonidan Oʻzbekiston Bibliya jamiyati bilan hamkorlikda tayyorlangan

ISBN 978-5-93943-213-9

© Muqaddas Kitobni tarjima qilish instituti, 2016, 2018, 2020

Creative Commons: by-nd: © Институт перевода Библии; Информацию о лицензии этого издания можно найти здесь: https://wiki.creativecommons.org/images/d/d4/Attribution_3.0_%D0%A1%D0%A1_BY-ND_rus.pdf

Муқаддас Китобни таржима қилиш институти
Институт перевода Библии, 101000 Москва, Главпочтамт, а/я 360
ibt_inform@ibt.org.ru
Orqaga
Yopish
Keyingi bob Oldingi bob
:
Keyingi oyat Oldingi oyat
ustunlar
← Oldingi bob / Keyingi bob →

Dunyo yaratilishining tarixi

1 Xudo azalda osmon bilan yerni yaratdi.2 Yer shaklsiz va boʻm–boʻsh boʻlib, tubsiz dengizlar ustini zulmat qoplagan edi. Xudoning Ruhi suvlar uzra yurardi.
3 Xudo: “Yorugʻlik boʻlsin”, deb amr bergan edi, yorugʻlik paydo boʻldi.4 Xudo yorugʻlikning ajoyib ekanini koʻrib, yorugʻlikni qorongʻilikdan ajratdi.5 Xudo yorugʻlikni kunduz, qorongʻilikni tun deb atadi. Kech kirib, tong otdi. Birinchi kun oʻtdi.
6 Soʻng Xudo: “Suvlarni bir–biridan ajratib turadigan gumbaz paydo boʻlsin”, deb amr qildi.7 Shunday ham boʻldi: Xudo gumbazni yaratib, gumbazning ostidagi suvlardan gumbaz ustidagi suvlarni ajratdi.8 Xudo gumbazga osmon deb nom berdi. Kech kirib, tong otdi. Ikkinchi kun oʻtdi.
9 Keyin Xudo: “Osmon ostidagi suvlar bir joyga toʻplanib, quruq yer paydo boʻlsin”, deb amr qildi. Shunday ham boʻldi.10 Xudo quruqlikka yer deb nom berdi. Bir joyga yigʻilgan suvlarni esa dengizlar deb atadi. Xudo buning ajoyib ekanini koʻrdi.
11 Soʻngra Xudo shunday amr berdi: “Yerda oʻt–oʻlan koʻkarsin. Don beradigan har xil oʻsimliklar, danagi bor har xil mevali daraxtlar oʻssin.” Shunday ham boʻldi.12 Yerda oʻt–oʻlan koʻkardi, don beradigan har xil oʻsimliklar, danagi bor har xil mevali daraxtlar oʻsdi. Xudo bularning ham ajoyib ekanini koʻrdi.13 Kech kirib, tong otdi. Uchinchi kun oʻtdi.
14 Keyin Xudo shunday amr qildi: “Kunduzni tundan ajratish uchun osmon gumbazida yoritqichlar paydo boʻlsin. Bular kunlarning, yillarning, nishonlanadigan bayramlarning vaqtini koʻrsatsin.15 Bu yoritqichlar osmon gumbazida nur sochib, yerga yorugʻlik bersin.” Shunday ham boʻldi.16 Xudo ikkita katta yoritqichni — quyosh va oyni yaratdi: kunduzi nur sochib turishi uchun kattaroq yoritqich — quyoshni, tunda nur sochib turishi uchun kichikrogʻi — oyni yaratdi. Shuningdek, Xudo yulduzlarni ham yaratdi.17-18 Bu yoritqichlar yerga yorugʻlik bersin, kunduz va tun ustidan hukmronlik qilsin, yorugʻlikni qorongʻilikdan ajratib tursin deb, Xudo bularni osmon gumbaziga joylashtirdi. Xudo buning ajoyib ekanini koʻrdi.19 Kech kirib, tong otdi. Toʻrtinchi kun oʻtdi.
20 Keyin Xudo shunday amr berdi: “Suv har xil tirik jonivorlar bilan toʻlib–toshsin, qushlar paydo boʻlib, havoda parvoz qilsin.”21 Shunday qilib, Xudo bahaybat dengiz maxluqlarini va suvda suzuvchi turli–tuman jonivorlarni, har turli qushlarni yaratdi. Xudo buning ham ajoyib ekanini koʻrdi.22 Shunda Xudo bularning hammasiga marhamat qilib dedi: “Baliqlar va qushlar serpusht boʻlib, koʻpaysin. Dengizlar baliqlar bilan toʻlib–toshsin, yer uzra qushlar koʻpaysin.”23 Kech kirib, tong otdi. Beshinchi kun oʻtdi.
24 Soʻngra Xudo: “Yer turli–tuman jonzotlarni — chorvani, sudralib yuruvchi jonivorlarni, har turli yovvoyi hayvonlarni paydo qilsin”, deb amr berdi. Shunday ham boʻldi.25 Xudo har turli yovvoyi hayvonlarni, chorvaning har xil turlarini, yer yuzida sudralib yuruvchi jonivorlarning va hasharotlarning har xil turlarini yaratdi. Xudo buning ajoyib ekanini koʻrdi.
26 Keyin Xudo shunday dedi: “Endi inson zotini yarataylik, ular Oʻz suratimizday, Oʻzimizga oʻxshagan boʻlsin. Inson zoti dengizdagi baliqlar ustidan, osmondagi qushlar, yer yuzidagi chorva hamda jamiki yovvoyi hayvonlar, yerda sudralib yuruvchi har qanday jonivor va hasharotlar ustidan hukmronlik qilsin.”27 Shunday qilib,
Xudo Oʻz suratiday qilib yaratdi inson zotini,
Erkagu ayol qilib yaratdi ularni.
28 Xudo insonlarga marhamat qilib, aytdi: “Uvali–juvali boʻlinglar, yer yuzini toʻldirib, itoat ettiringlar, dengizdagi baliqlar ustidan, osmondagi qushlaru yer yuzida yashovchi har turli jonivorlar ustidan hukmronlik qilinglar.”29 Xudo yana aytdi: “Mana, sizlarga butun yer yuzidagi har xil donli oʻsimliklarni va mevali daraxtlarni berdim. Sizlar bulardan yegulik uchun foydalanasizlar.30 Yer yuzidagi jamiki tirik jonzotga — hamma hayvonlarga, hamma qushlarga yemish qilib koʻk oʻt–oʻlanni berdim.” Shunday ham boʻldi.31 Xudo Oʻzi yaratgan hamma narsaga nazar soldi. Bular juda ajoyib edi. Kech kirib, tong otdi. Oltinchi kun oʻtdi.
← Oldingi bob / Keyingi bob →
© 1999-2023 Institute for Bible Translation