Лука Евангелиен
Дюллэ гөнмэй
Ху Лука Евангелиеван коес, эрэк книга «Лука Евангелиен» Анӈамта Завет ханин биси. Анӈамта Завет книгални Өсирэп Завет книгалнюнни эрэв эливум Книгав өмэтту чэлэдюр өмэм Библияв дяпкатта. Кубэттукун бисилдук книгалдук өсирэптук, укал хоя векал елтэнэкэтэн, чэлэн төрлэ хоял бэил таӈритан.
Төрэн «Өрэлдэн Мэтун» греческайды төрэнь «Евангелие» бидин. Тачин Мэн хупкучинмэи Иисус Христос Мэнкэн гэрбурин. Анӈамта Завет дыгэн Евангелиен, тарбач тарал чэлэдюр Иисус Христос бинивэн, некчэвэн, Ноӈан хупкучинмэйён, хомив некчэлбэн, Ноӈан көкэдеккон, арадяккон тэлэӈрэ.
Эйду бичэ, Евангелиелэ дукутты, мут бинит очалан нонапла векла Палестинала оптин. Таракам римскаил тэгэмэрэл Палестинав мэн эӈидюр дявуттитан. Тарбач тала бичэл иудеял мэн религиявур эчилтэн омӈар, мявундур дявуттитан, тарак Итун ӈиӈтэвэн Хэвки ноӈардутан Моисейнюн ӈэнувкэнин. Моисей амардадун хоял мэтумӈэл бичэл дюлэгэч гөнитэн,
Мессия – Хэвки Хинмачан эмэннэвэн, эйдудун бэилду тонӈэкичтук, көкэндук-тэ айчим эмуннэвэн. Мут бинит элэкэс оддакан, кучукэндулэ городла Вифлеемдулэ эмэннэй гору алаччивча Мессия – Иисус Христос балдарин («Христос» греческайдук төрэндук тулматми бидин «Унӈэлэлдывунь хэтэч хэсичэ», еврейскайдук төрэндук тулматми бидин «Мессия»). Өрэлдэн Мэтун эйду төрлэ бисил Айчим баканнаватан тэлэӈрэн, тарбач эрэк Мэтун эйдувэн төрлэ бисив бэилбу бэйтэннэ мэтуттэн, илэгэл-дэ тарал бисэкэтэн, иррөчин-ул төрэнь төрэнэттэкэтэн.
Лука Евангелиен дыгэндук Евангелиелдук чэлэдукун аич дяпкутач дукутты. Хуркэн бими, Лука аич хупкучиврин, тар хупкуттый оддыди, бэгдэчимӈэ одын. Ач хэвкигчэ бими, ноӈан мэни хэвкиврин, тарбач дюлэски Лука апостол Павел, эйдулин төрэлдули хөллочиндулэн, гиркэн бисин. Мэн Евангелиелэй дюлэгэч гөнмэйдулэн Лука гөнин, дюлэгэл бэил бичэл мэркэсэл коечэвутэн, дукчавутан-да, нян эйду тарав дукчай (
Лк. 1:2). Евангелие греческайды төрэнь дукаттан. Тарбач дӫрмяр векал елтэнэкэтэн (тардын анӈан христианство бининни одни), адыч-та хояч нямач төрэнь, төрлэ бисич, Евангелие нонан элэкэс эвэдыч тулматча дукуттан.
Библияв тулмачин Институт тулмачимӈав, редактору, хөнтэлбу-дэ бэилбу, ӈи эрэк тулмачин нёвкэбдэн бэлрин, эйдувэн эскэн. Бу өрэлдэру, эвэсэл Хэвки Төрэмэн эвэдыч таӈаннавутан.
Библияв тулмачин Институт